Toei Anime Müzesi

Japonya'daki önemli anime manga mekanları tanıtan dosya dizimizin ilkini Toei Anime Müzesi'ne ayırdık. İki sayfalık bir dosya halinde sunuyoruz. Toei'nin ilk olarak seçilmesinin birçok nedeni var. Bunlardan en önemlisi Türkiye'de özellikle 80 ve 90'ların çocuklarının Toei'nin animelerini izleyerek büyümüş olması. Dragonball'dan Sailor Moon'a, Şeker Kız Candy'e, Step Jun'a, One Piece'e, Calimero'ya, Captain Tsubasa'ya, Digimon'a, Voltron'a, Lazerion'a kadar Türkiye'de izlediğimiz birçok ünlü anime Toei'nin eseri. (Bu arada, 80'li yıllardan beri Toei'nin animelerini Türkiye'ye getirip Türkiye'de yayımlanmalarını sağlamış olan Filma şirketini de unutmamak lazım). Japonya'nın en eski ve en büyük animasyon stüdyolarından birine sahip olan Toei, tarihi boyunca dünyaca ünlü anime serilerine imza atmış bir şirket. Halen de yeni yapımlarıyla başarısını sürdürmekte. Hayao MIYAZAKI, Isao TAKAHATA gibi günümüzün birçok ünlü animatör ve yönetmeni de kariyerlerinin ilk dönemlerinde bu şirkette çalışmış. Yani şirket bir nevi okul görevi de üstlenmiş. 1956 yılında kurulmuş olan şirket bu sene 50. yılını kutlamakta.

Yazının başında Toei Anime Müzesi dedik ama aslında tanıtacağımız yerin resmi ismi Toei Animasyon Galerisi. Ama bir galeriden çok müzeyi andırmakta. Bu nedenle başlıkta müze olarak adlandırdık.

Şimdi gelelim tanıtım kısmına. Galerinin bulunduğu yer Tokyo'da Nerima-ku Higashi Oizumi'de. En yakın tren istasyonu Seibu Ikebukuro hattındaki Oizumi Gakuen istasyonu. Trenden indiğinizde aşağıdaki reklam panosu sizi karşılıyor.





Panoda da gördüğünüz ve daha önce de bahsettiğim üzere bu yıl şirketin 50. kuruluş yıldönümü. Panoda Toei'nin animasyon okulunun reklamı yapılıyor. Okulda yönetmenlik, animatörlük ve sanat tasarımcılığı bölümleri varmış. İlgilenenlere duyurulur.

İstasyondan çıktıktan sonra 15 dakika kadar yürüyünce galerimize ulaşıyoruz. Biraz ara sokaklara sapmak gerekiyor. Yanınızda iyi bir harita yoksa krokilerden bulmanız biraz zor olabilir.



Yürüyüşün sonunda, yüksekçe bir binanın ardında hedefimiz ortaya çıkıyor. Ana binanın tepesindeki Toei yazısı ve maskotu görünüyor.

Aslına bakılırsa galerinin bulunduğu yer olan Higashi Oizumi Tokyo'nun merkezi yerlerine nispeten uzak olan, pek de turistik olmayan bir bölge. Galeri neden burada kurulmuş diye merak etmiştim. Daha sonra farkına vardım ki burası aslında şirketin yönetim merkezi ve ayrıca stüdyolarından birisi. Binanın bir kısmını galeri için ayırmışlar.



Galeriye girmek için öncelikle yukarıdaki resimdeki kulübedeki güvenlik görevlisiyle görüşüp galeri için geldiğinizi söylemeniz gerekiyor. Ardından güvenlik görevlisi bir isminizi ve adresinizi kaydediyor ve size üzerinde adınızın yazdığı bir ziyaretçi kimlik kartı veriyor. Bunu ziyaret süresince boynunuzda taşımak zorundasınız.

Ardından görevli size gideceğiniz binayı ve yolu gösteriyor. Binanın girişinde sağdaki ufak odada da iki güvenlik görevlisi bekliyor. Onlara ziyaretçi kartınızı gösterince, binanın içinde galerinin bulunduğu yeri işaret ediyorlar. Burası aynı zamanda Toei'nin stüdyosu ve yönetim merkezi olduğundan sıkı bir güvenlik önlemi var.

Binaya girer girmez güvenlik görevlilerinin odasının hemen karşısındaki ufak bir camekanda sergilenen resin figürler dikkatimi çekti. Aralarında bir de oldukça büyük bir Sailor Venus figürü göze çarpıyordu. Bunu görünce doğal olarak resim çekmek istedim. Hemen karşısındaki güvenlik görevlilerinin odasına gidip galeri içerisinde resim çekip çekemeyeceğimi sordum. Maalesef görevliler resim çekmek yasak dediler. Yasak olduğunu duyunca oldukça üzüldüm, çünkü bu durumda galerinin içini resimleyip sitede sizlerle paylaşama fırsatım olmayacaktı.

Görevliler galerinin girişi olarak dar ve uzun bir koridoru gösterdiler. Koridorun duvarlarında tavana yakın olarak tablo şeklinde Toei'nin zaman içinde yarattığı çok sayıda animenin resimleri asılmıştı. Yolculuğun ardından genişçe bir odaya ulaştım. Odanın hemen girişinde iki görevli bekliyordu. Bana galeriye hoşgeldiniz deyip bir deftere isim ve adres bilgilerimi yazmamı istediler. Galeriye girebilmek için 3. kez güvenlik kontrolünden geçmiş oldum ama neyseki bu sonuncusuydu. Deftere kayıt olduktan sonra galeri ve resimler ve etkinlikler hakkında birkaç ufak Japonca kitapçık verdiler. Ayrıca bir kutudaki 16mm orjinal anime negatif filmlerini göstererek aralarından istediğimi seçebileceğimi söylediler. Oldukça ilginç bir hediye. Biraz yüzsüzlük yapıp 5 tane birden aldım. Bunlardan 3 tanesini tarayıp aşağıya ekledim. Bakalım hangi animelerden sahneler olduğunu bulabilecek misiniz?


Giriş faslını tamamladıktan sonra resim çekme konusunda tekrar şansımı denemek istedim. Bunlar galeri kısmının görevlileri olduğundan binanın bu kısmındaki kurallar konusunda herhalde daha bilgililerdir diye düşündüm. Pek umudum yoktu ama galeride resim çekmek serbest mi diye sordum. Her iki görevli de elbette istediğiniz gibi resim çekebilirsiniz diyince oldukça sevindim. Hemen galerinin girişinden, az önce bahsettiğim koridorun resmini çektim. Resmi aşağıda bulabilirsiniz.



Resimdeki koridorun sonundaki ışık gelen yer, binanın giriş kapı kapısı. Girişin hemen solunda güvenlik görevlilerinin oldası, sağında da bahsettiğim figürlerin bulunduğu camekan bulunuyor. Sağa ve sola giden çok sayıda kapı ve koridor var. Bunların bazılarının girişinde ziyaretçiler giremez diye belirtilmiş. Koridorun tavanındaki tablolardan da daha önce bahsetmiştim.

Şimdi gelelim galerimize. Galeri birkaç odadan oluşmakta. İlk olarak girilen büyük odada karşımıza çıkan manzara şu şekilde

Yukarıdaki resimlerden de görüldüğü üzere tüm oda Toei'nin animelerinin resimleri ile kaplı. Camekanlı bölmelerde nadir resimler ve eşyalar sergileniyor. Yukarıdaki 'Giriş' isimli resimde JAPANESE ANIMATION yazısıyla başlayan ve diğer duvara kadar takip eden tablo aslında bir zaman çizelgesi. Tablonun en baş kısmına bir bakalım.


'Tablo Başlangıcı' resminde görüldüğü gibi tablo 1956 yılından itibaren Japonya'da yapılmış animeleri listeliyor. Toei'nin eserleri kırmızı ile yazılmış. Tabloda üst kısımda o yıl yayımlanan sinema filmlerinin isimleri alt alta listelenirken, tablonun altındaki çizgili bölüm ise TV serilerini listeleyip hangi yıllar arasında televizyonda yayımlandıklarını çizgilerle gösteriyor. Tablonun en solunda, 1956 yılından önce iki ayrı kolon daha olduğunu fark etmişsinizdir. Onlar 2. Dünya Savaşı öncesi animeleri ve savaş sonrasından 1956'ya kadar yapılmış animeleri listeliyorlar. Görüldüğü üzere 2. Dünya Savaşı'ndan önce bile Japonya'da çok sayıda anime üretimi yapılmış. Ayrıca önceki resimlerden 'Giriş' isimli resme bakıysanız, tablonunun sonuna doğru gidildikçe özellikle TV serilerinin sayısının git gide artmış olduğunu, sonunda tüm tabloyu kaplar hale geldiğini fark etmişsinizdir. Tablo 10'ar yıllık dönemlere ayrılmış. Her dönem, üst kısmı farklı bir renkle diğerlerinden ayrılmış. Altında ise o dönemin özelliği ve o döneme damgasını vurmuş bir eser yazılmış. Tablodaki ilk dönem olan 1956-1960 arası, kırmızıyla gösterilmiş. Altındaki Japonca yazıda [Günümüz animelerinin doğuşu, Toei Stüdyo'sunun kuruluşu] yazıyor. Yanındaki 1961-70 arasını gösteren lacivert dönemde ise TV animasyonunun başlangıcı... Tetsuwan Atom ile başladı diye yazılmış. Tablonun altında görüldüğü üzere 1963 yılından itibaren TV serilerinin sayısı büyük bir hızla artmış.

Şimdi de tablonun 90'lı yıllar kısmına bir bakalım. 1991-2000 yılları arasındaki bu dönem hakkında tabloda Balon Ekonomisinin Çöküşünden Sonraki Savaşçı Kızlar Dönemi [Sailor Moon] yazıyor. Bishoujo Senshi akımı ve Sailor Moon'un 90'lı yıllara damga vurduğunu belirtmesi açısından önemli.

Odanın ortasında ve köşelerdeki çok sayıda camekanda önemli seriler sergileniyor. Birkaç tanesinin resmini aşağıda bulabilirsiniz. Özellikle Genki'yi görmek ilginçti.


Salonun bir kısmı şu anda en popüler Toei animelerinden olan One Piece'ın dev plastik heykelleri ve Precure'un karton heykellerine ayrılmıştı. İsterseniz sevdiğiniz karakterle beraber resim çektirebilirsiniz.


İlginç bir bölüm ise ufak bir camekanın içindeki animasyon yapımı, daha doğrusu resimlerin fotoğraflarının çekilerek animasyon haline getirildiği makina ve yanındaki iki animatörün figürleriydi. Bu arada makinada kayıt edilen resim Dr. Slump'taki Arale'nin bir resmi.


Eğer aşka gelip siz de birşeyler çizmek istersenizi, hemen yanındaki bir masada ise bir defter, silgi ve kalem sizi bekliyor. Defteri biraz karıştırıp önceki ziyaretçilerin çizimlerine bir gözatalım.


Duvarlarda üst taraf odanın bir ucundan diğer ucuna kadar Toei'nin TV anime serilerinin resimlerine ayrılmıştı. Her seri veya sezondan bir resim olmak üzere hepsi kronolojik olarak dizilmişti. Resim sırasının başına baktığımızda Toei'nin ilk siyah beyaz TV animelerini görüyoruz. Ama sayıları fazla değil. Birkaç seriden sonra renkli yapmaya başlamışlar. Aralarında izlediğiniz, bildiğiniz bir anime var mı? Resimleri takip edip 90'lı yıllara geldiğimizde Sailor Moon, Slamdunk gibi seriler bizi karşılıyor.


Resimli kronolojik sıranın altında ise ünlü animelerden önemli sahnelerin büyük boy resimleri tablolar halinde asılmış.


Açıkcası bu tabloların arasında Sailor Moon'un olmadığı dikkatimi çekti. Neden acaba diye düşünürken, salon görevlisi yanıma geldi ve sohbet etmeye başladık. Hangi ülkeden geldiğimi filan sordu. Türkiye deyince oldukça şaşırmış göründü. Haklı da. Herhalde Türkiye'den buraya kadar gelen fazla kişi yoktur. Türkiye'de animasyon üretimi yapılıyor mu diye sordu. Maalesef pek fazla değil dedim. Sohbetin sonunda ise galerideki resimlerin ve galeri temasının her 3 ayda bir değiştirildiğini söyledi. Bu ocak ayında tekrar değişim olacağını söyleyip fırsat olursa o zaman tekrar galeriye gelmemi istedi. Durum anlaşılmıştı. Şu anki tema Toei'nin 50 yıllık tarihindeki yıldız karakterlerdi. Çok fazla karakter olduğundan bunları 3'er aylık periodlar halinde değiştirerek gösteriyorlardı. Hemen ardından da girişteki bir pano dikkatimi çekti. Panoda da görüldüğü üzere şu anki tema, yıldız karakterler serisinin ikinci bölümüydü.


Odada ayrıca 3 ayrı köşedeki ufak TV'lerden Toei'nin animelerinin açılışları ve kısa klipleri yayımlanıyordu. Step Jun'un orjinal Japonca açılış videosunu uzun yıllar sonra TV'de izleyince bayağı nostalji oldu. Ayrıca daha önce bahsettiğim yıllara göre TV serilerini gösteren tablonun önünde ise siyah beyaz bir sürpriz film bekliyordu.


Yukarıdaki resimde görülen film Nihon Manga Eiga Hattatsu Shi[Manga Tanjou] yani Türkçesiyle Japon Manga Film Tarihi [Manga'nın Doğuşu]. Animasyon tarihiyle ilgili olanlar dışında pek bilen olduğunu sanmıyorum (hatta Türkiye'de bilen birisinin olma ihtimali çok düşük) ama çok önemli bir eser. Aslen 2. Dünya Savaşı öncesinde yapılmış önemli Japon animasyonlarının, 1970 yılında yapılmış bir derlemesi. Eski Japon animasyonları hakkında çok değerli bir kaynak teşkil ediyor. Sanırım filmin bu öneminden dolayı galeride hemen kronolojik japon animeleri tablosunun önünde gösterimi yapılıyor. Derlemeyi yapan kişi ise 1903-1986 yılları arasında yaşamış olan Taiji YABUSHITA. Kendisi Japon animasyonunun öncülerinden. Toei'de de çalışmış. Kendisi aynı zamanda Japonya'nın ilk renkli anime filmi olan White Snake Enchantress'ın da yönetmeni. Taiji YABUSHITA'nın ayrıca 2. Dünya Savaşının hemen sonrasındaki animeler hakkında bir derlemesi daha var. Belki bir sonraki tema değişikliğinde onu gösterirler. Bu arada TV'deki karakterlerin gözlerine dikkat. Büyük gözler 2. Dünya Savaşı sonrasında Osamu TEZUKA yolu ile Disney animasyonlarından alındığını için savaş öncesinde büyük göz çizimi neredeyse yok.